Leczenie osób uzależnionych jest dobrowolne, a przymus leczenia może być nałożony wyłącznie przez Sąd. Sądami właściwymi do rozpatrywania spraw o przymusowe leczenie są wydziały rodzinne i nieletnich w Sądach Rejonowych. Przepisy regulujące procedurę leczenia osób uzależnionych od alkoholu reguluje ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Wniosek do Sądu złożyć mogą takie instytucje jak:
- Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Zbąszyniu,
- Prokuratura.
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Zbąszyniu przyjmuje wnioski o leczenie osób uzależnionych od alkoholu, które posiadają miejsce zamieszkania lub pobytu na terenie Gminy Zbąszyń. GKRPA obsługuje osoby, które chcą zgłosić problem alkoholowy i uzyskać pomoc, jak również osoby uzależnione.
Wniosek można złożyć do pełnomocnika Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w siedzibie Urzędu Miejskiego w Zbąszyniu pok. nr 20 codziennie w godzinach od 730 do 1130 oraz w punkcie konsultacyjnym do spraw uzależnień w każdy I, II, III i IV wtorek miesiąca w godz. od 18.00 do 20.00 w Dziennym Domu „SENIOR-WIGOR” (budynek starego pogotowia) Zbąszyń ul. 17 Stycznia 59.
Problem alkoholowy zgłosić może każdy. Najlepiej jest, gdy osoba zgłaszająca problem to członek najbliższej rodziny, który dobrze zna skalę problemu i wie, jak naprawdę wygląda sytuacja rodzinna. Gdy najbliższa rodzina nie chce zgłosić sprawy (bo jest np. zastraszana przez alkoholika), przyjmowane są zgłoszenia od dalszych członków rodziny, jak i osób niespokrewnionych.
Ponadto, wniosek o leczenie mogą do Komisji złożyć inne instytucje, takie jak Ośrodek Pomocy Społecznej, Policja itp.
Również sama osoba uzależniona z własnej inicjatywy może przyjść do GKRPA po pomoc i poradę w sprawie podjęcia leczenia.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, na przymusowe leczenie można skierować osoby, które w związku ze swoją chorobą alkoholową:
- powodują rozkład życia rodzinnego,
- powodują demoralizację nieletnich,
- uchylają się od obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny
- systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny,
Zgłoszenie osoby, w stosunku do której jest podejrzenie uzależnienia od alkoholu następuje w formie pisemnej. Wniosek można wypełnić przy osobie przyjmującej zgłoszenie.
Osoba zgłaszająca problem alkoholowy w rodzinie zawsze motywowana jest do podjęcia terapii dla współuzależnionych. Edukacja na temat prawidłowego postępowania wobec osoby uzależnionej znacznie zwiększa prawdopodobieństwo jej wyjścia z nałogu.
Na podstawie wniosku, Komisja zaprasza osobę, co do której zachodzi podejrzenie, że jest uzależniona od alkoholu, do osobistego zgłoszenia się do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na tzw. rozmowę motywującą do podjęcia leczenia.
Posiedzenia GKRPA odbywają się w siedzibie Urzędu Miejskiego w Zbąszyniu w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca o godz. 1700.
Możliwe są następujące wersje wydarzeń:
Wariant 1
Zaproszona osoba przychodzi na posiedzenie Komisji i przyznaje, że ma problem alkoholowy oraz że chce podjąć leczenie.
Jest to wariant najbardziej optymistyczny, gdyż wiadomo, że dobrowolne podjęcie leczenia daje największe szanse na wyjście z nałogu.
W takim przypadku, przedstawiamy ofertę Zakładów Leczenia Uzależnień.
Leczenie jest bezpłatne.
Wariant 2
Osoba zaproszona przychodzi i oświadcza, że nie ma problemu alkoholowego (przykładowe tłumaczenie: „bo zgłoszenie jest wynikiem nieporozumień rodzinnych,” itp.) i nie zamierza podjąć leczenia.
W takiej sytuacji osoba kierowana jest na badanie do biegłych sądowych, którzy są uprawnieni do orzekania o uzależnieniu (są to: lekarz psycholog oraz lekarz psychiatra). Badanie jest bezpłatne.
Jeżeli z opinii biegłych wynika, że osoba nie jest uzależniona, sprawa jest zamykana. Jeżeli natomiast z opinii biegłych wynika, że dana osoba jest uzależniona, to kolejny raz motywuje ją się do leczenia. W przypadku, gdy osoba chce podjąć leczenie dobrowolnie, to zastosowanie ma wariant 1 (czyli leczenie dobrowolne, jednak pod nadzorem Komisji).
Natomiast, jeżeli mimo opinii biegłych potwierdzającej uzależnienie – osoba odmawia leczenia, stosuje się wariant 3.
Wariant 3
Kierowanie wniosku o przymusowe leczenie do Sądu Rejonowego.
Komisja kieruje wnioski o przymusowe leczenie do Sądu w następujących przypadkach:
- mimo opinii biegłych potwierdzającej uzależnienie osoba nie wyraża zgody na leczenie,
- gdy osoba, która wyraziła zgodę na badanie przez biegłych, nie zgłosi się na nie – Komisja nie ma możliwości zmuszenia kogokolwiek do badania – uprawnienie takie przysługuje Sądowi,
- do Sądu sprawa kierowana jest także wówczas, gdy osoba w ogóle nie zgłosi się do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rozmowę motywacyjną,
- w przypadku gdy osoba zgłosi się na posiedzenie komisji, ale oświadczy, że nie zgadza się na badanie przez biegłych i nie zamierza się leczyć dobrowolnie.
Sąd może na podstawie zebranych dowodów wydać następujące orzeczenie:
- oddalić wniosek, gdy osoba nie jest uzależniona,
- orzec obowiązek leczenia odwykowego w niestacjonarnym zakładzie leczniczym (czyli poradni) lub w stacjonarnym zakładzie (czyli szpitalu).
Postępowanie sądowe jest dla osoby uzależnionej bezpłatne, koszty ponosi Gmina.
Sąd orzeka o obowiązku leczenia odwykowego w formie postanowienia.
Sądowy obowiązek poddania się leczeniu odwykowemu trwa nie dłużej jednak niż dwa lata od uprawomocnienia się orzeczenia sądu. Na czas trwania obowiązku leczenia sąd może ustanowić nadzór kuratora.
Opracowała:
Teresa Diłaj
Pełnomocnik Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
tel. 68 683866009 wew. 320
