Od września Biblioteka Publiczna w Zbąszyniu realizuje projekt „Lokalnie, ludowo, wielopokoleniowo – tradycja w działaniu” w ramach nowego programu skierowanego tylko i wyłącznie do bibliotek. To Program BLISKO, czyli Biblioteka- Lokalność – Inicjatywy – Społeczność – Oddolność, ukierunkowany na współpracę bibliotek publicznych z miejscowymi instytucjami i organizacjami oraz na partnerstwo w działaniu. Zbąszyńska biblioteka do końca listopada 2022 roku będzie realizować działania, wydarzenia, spotkania, których celem jest wsparcie szkół i przedszkoli w promowaniu lokalnego dziedzictwa kulturalnego.
W całym projekcie nastawiamy się na działania związane z edukacją regionalną, a wszystko po to, by małych mieszkańców wyczulić na tradycję, by poprzez kreatywne i atrakcyjne zajęcia zainteresowali się muzyką regionu, dawnymi przyśpiewkami, miejscową gwarą, kulinariami czy ginącymi zawodami. Uczymy poprzez zabawę, ruch, czynny udział w zajęciach, wspólną pracę nie tylko z rówieśnikami, ale też z rodzicami czy dziadkami, którzy okazują się prawdziwą skarbnicą wiedzy o dawnych tradycjach i chętnie opowiadają o tym, jak to drzewiej bywało.
Właśnie zakończyliśmy kilka zajęć warsztatowych dla dzieci z klas 1-3. Uczniowie ze szkoły podstawowej brali udział w spotkaniach, na których mówiliśmy o zapomnianych zawodach. Kim był kowal, płatnerz, bednarz, rymarz, kołodziej? … nie pamięta się już ich, podobnie jak o plecionkarzu. A wiklina wciąż jest bardzo modnym i ponadczasowym materiałem dla rękodzielników. Właśnie o zajęciu plecionkarza w teorii i praktyce mieliśmy okazję porozmawiać, a mali uczestnicy samodzielnie wykonali z wikliny wozy drabiniaste. Na kolejnych spotkaniach zajęliśmy się kulinariami, tymi też trochę zapomnianymi. I choć na stołach w naszych domach wciąż goszczą potrawy przygotowywane według receptur babć, to niewielu potrafi określić je lokalnymi nazwami. Z dużą pomocą szefa kuchni, Macieja Bartona, który jest nagradzany jako kucharz kuchni tradycyjnej, a także paniami z Dziennego Domu Senior Wigor w Zbąszyniu, uczniowie szkoły podstawowej przygotowali pyry z gzikiem. Zanim jednak dzieci „narychtowały” posiłek dowiedziały się o lokalnym języku gwarowym, nazwach dań, typu plydze, szneka z glancem, parzybroda, kluchy na łachu, ślepoki czy rumpuć.
Jak się bawić tradycją? Można na wiele sposobów: angażować dzieci w zajęcia wielopokoleniowe, pozwolić im na samodzielne działanie, opowiadać o tradycji i przede wszystkim dać im szansę na nieograniczony dostęp do niej.
W przyszłym roku jest zaplanowana w projekcie gra mobilna ułatwiająca przyswojenie wiedzy z zakresu edukacji regionalnej. Zaprosimy do udziału całe rodziny, a dzieci będą mogły sprawdzić się w zbąszyńskich legendach, charakterystycznych dla miasta budowlach, znanych miejscach czy elementach związanych typowo z kulturą ludową – instrumentach, tańcach, przyśpiewkach. Przeprowadzimy też zajęcia edukacyjno-animacyjne wyłonione w konkursie na najciekawsze inicjatywy oddolne. Wszystko to przy zaangażowaniu nie tylko pracowników biblioteki, ale także partnerów jakimi są szkoły, przedszkola, kapele ludowe czy stowarzyszenia.
Projekt został dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025 w Priorytecie 4.
Magdalena Rożek
